Noord-Holland studeert op selectiever vestigingsbeleid

De verkenning spiegelt enerzijds het huidige provinciale economische beleid. En brengt tegelijk de huidige economie en knelpunten in kaart, maar ook globale trends.

Zo staat in de verkenning dat de provincie een duurzame toekomst ziet voor de landbouw en staalindustrie in Noord-Holland. Dat is dan ook een van de speerpunten van de huidige coalitie met de BBB, VVD, GroenLinks en PvdA. Maar ook dat er geen toekomst is voor vervuilende bedrijven die de transitie naar schone en duurzame productieprocessen niet kunnen of willen maken. Daarnaast zet de huidige coalitie in op méér innovatiekracht in de provincie, door start-ups en scale-ups te helpen groeien. Het huidige innovatieklimaat is matig en dat remt volgens de verkenning de ontwikkeling naar een duurzame economie.

In eerste instantie geeft de verkenning een actueel beeld van de Noord-Hollandse economie en ontwikkelingen. Noord-Holland stoot relatief veel CO? uit. Reductie daarvan en het emissiehandelssysteem EU ETS heeft direct gevolg voor grondgebonden landbouw en (zware) industrie en een negatief effect op de concurrentiepositie van deze sectoren.

Tekort financiering start-ups Een andere constatering is dat veel bedrijven Noord-Holland kiezen als vestigingslocatie vanwege de goede digitale infra. Dat stuwt vervolgens de vraag naar nieuwe datacenters en rekenfaciliteiten. Dat stuit op schaarse ruimte, energie, zoetwater en ethiek en cybersecurity, aldus de verkenning. De sectoren cybersecurity, financiën en ICT die afhankelijk zijn van deze digitale infra zijn goed voor 23 procent van de economisch toegevoegde waarde van de provincie.

Een ander ontwikkeling is dat innovaties, startups en scale-ups stuiten op een tekort aan financiering en innovatie geremd wordt, doordat overheden en bedrijven er weinig in investeren. Dit staat nog los van fiscale belemmeringen en regelgeving die de circulaire transitie en de eiwittransitie remmen. Dit alles remt volgens de verkenning de ontwikkeling van startups in tech, circulaire economie en biotech, maar ook maritieme innovaties, bedrijven in de waterstofsector en verduurzaming van de agri-food. Eigenlijk remt het matige innovatieklimaat de innovatiekracht van het gehele mkb terwijl 99 procent van de bedrijven in de provincie mkb is.

Toonaangevende bedrijven Maar de provincie heeft veel te bieden. Waar de Metropoolregio Amsterdam (MRA) meer dan 4.000 start-ups herbergt, bijvoorbeeld in fintech, herbergt Noord-Holland daarnaast toonaangevende bedrijven op het gebied van agrarische voedselsector, maritieme innovaties en duurzame energie zoals offshore wind. De provincie exporteert veel en dan met name (67 procent) binnen de EU. Dit gaat bijvoorbeeld om machines en vervoermaterieel, gefabriceerde goederen, chemische producten, diensten (telecommunicatie, computer- en informatiediensten). Voor import is Noord-Holland afhankelijker van landen buiten de EU, met name China en de VS, naast Duitsland, voor import van diensten is de provincie voor een groot deel afhankelijk van de VS.

Noord-Holland kent een sterk agrocomplex, met Seed Valley en Greenport Aalsmeer als toonaangevende organisaties. De luchthaven Schiphol is een belangrijke asset als op één na best direct verbonden luchthaven van Europa.

Opvallend is dat Groot-Amsterdam een 3 keer zo hoge toegevoegde waarde (BBP) per hoofd van de bevolking genereert als de Zaanstreek. West-Friesland en Regio Alkmaar kennen een relatief lage toegevoegde waarde per baan door oververtegenwoordiging van sectoren als bijvoorbeeld de zorg en de bouw die meer regionaal verzorgend zijn.

Gebrek aan ruimte Randvoorwaarden voor een toekomstbestendige economie zijn niet voor elke sector even gunstig. Zo knelt de provinciale wens om te komen tot een meer circulaire economie met fysieke ruimtebeperkingen. Het gebrek aan ruimte in de provincie manifesteert zich vooral in de sectoren die veel ruimte vragen zoals industrie, handel, landbouw, vervoer en opslag: samen goed voor 44 procent van de werkgelegenheid in de provincie. Om de autonome groei van deze sectoren te kunnen bijbenen, is volgens de verkenning 1250 extra hectare bedrijventerrein nodig, en 420 hectare glastuinbouw. Als de provincie alle economische groei wil accommoderen komt het 27 procent ruimte tekort.

Schaarste aan duurzame energie Zoals bijna overal in Nederland is er ook in Noord-Holland schaarste aan duurzame energie door netcongestie, zowel op hoogspannings- als het middenspanningsnet. Zonder duurzame energie is er geen verduurzaming mogelijk van de industrie, aldus de verkenning. Om industrie te verduurzamen, is de ontwikkeling van alternatieve duurzame brandstoffen essentieel. Momenteel loopt de ontwikkeling van waterstofinfra vertraging op, constateert de verkenning. Het aanleggen van infra kost veel tijd.

Schaarste aan zoetwater heeft in eerste instantie impact op de landbouw, maar raakt ook aantal grootverbruikers in industrie zoals energiebedrijven, chemiebedrijven en de levensmiddelenindustrie. Daarnaast kunnen er keteneffecten optreden. In totaal gaat het om 8 procent banen en 9 procent van de toegevoegde waarde.

Tekort betaalbare woningen Personeelsschaarste heeft vooral impact op de verduurzaming van de economie, die loopt gevaar door tekort aan technisch en technologisch geschoold personeel. Een ander belangrijke schaarste is het tekort aan passende betaalbare woningen. Goede, betaalbare woonruimte is essentieel voor het vestigingsklimaat, aldus de verkenning.

Noord-Holland studeert op selectiever vestigingsbeleid

Regio

Regio Westland ontwikkelt woon-werk-campus voor glastuinbouw

Regio Toegevoegde waarde 2024: ‘usual suspects’ laten het afweten

Regio Na 25 jaar krijgt 'Kleefse Waard' een nieuwe naam

Regio BT Event 2025: Ruimte maken voor strategische autonomie