De vraag naar ruimte op bedrijventerreinen in Nederland stabiliseerde in 2024 op 4 miljoen vierkante meter, vergelijkbaar met 2023. Het aanbod neemt wel toe, maar is nog niet op een gezond niveau, stelt Stec Groep op basis van de nieuwste marktupdate. De overheid zou volgens het adviesbureau meer regie moeten nemen.
‘Nu laat men bedrijventerreinen vaak over aan de markt, waardoor strategische locaties niet goed benut worden. Door ruimtegebrek, netcongestie en stikstofregels is duidelijke sturing nodig’, aldus Stec.
Ook pleit het adviesbureau in zijn update voor een actieplan voor het vestigingsklimaat. ‘De concurrentiepositie van Nederland en Europa staat onder druk. Visie op en investeringen in een toekomstbestendige economie en vestigingsklimaat moeten de hoogste prioriteit krijgen. Dit is cruciaal voor ons toekomstig verdienvermogen en de brede welvaart in Nederland.’
Circulaire bedrijvigheid
Regie is ook nodig voor circulaire bedrijvigheid, waarvan de groei stagneert. Problemen zoals netcongestie en de stikstofproblematiek zorgen ervoor dat investeringen worden uitgesteld of zelfs geschrapt, stelt Stec.
Voorbeelden hiervan zijn de uitgestelde waterstoffabriek van Uniper op de Maasvlakte en de geannuleerde bio-LNG fabriek van DBG Bio Energy in Delfzijl. Ook al opgestarte bedrijven, zoals BlueCycle in Heerenveen, moesten stoppen, weet Stec.
Met name vanuit de Nederlandse industrieclusters en industriële brancheverenigingen wordt volgens Stec aangedrongen op onder meer een gelijk speelveld, consistent beleid en strengere importheffingen voor fossiele producten en grondstoffen uit niet-Europese landen.
‘We verwachten het grootste ruimtelijke effect vanuit de transities in de periode na 2030. Het is dus essentieel om nu plannen voor bedrijventerreinen verder voor te bereiden zodat deze transitievraag kan landen. Dit is hard nodig voor vernieuwing van onze economie en het toekomstige verdienvermogen van Nederland.’
Aanbod onder gezonde niveau
Het aanbod van bedrijfsruimte is sinds 2022 weliswaar gegroeid, maar blijft met 3 procent blijft onder het gezonde niveau van 5 procent, stellen de onderzoekers op basis van de Database Locatiebeslissingen Nederland en de Aanbodmonitor Bedrijfsruimte.
Het gaat hierbij om zowel uitgiftes op nieuwe bedrijventerreinen (greenfields), herontwikkeling van bestaande bedrijventerreinen (brownfields) als opname in de bestaande vastgoedvoorraad, gemeten in omvang van alle transacties.
Omdat nieuwe bedrijventerreinen schaars zijn, richten bedrijven zich steeds vaker op bestaand vastgoed. In 2024 kwam 55 procent van de vraag uit hergebruik van bestaande gebouwen, intensiever gebruik van kavels en herontwikkeling.
Logistiek blijft domineren
Logistieke bedrijven vragen de meeste ruimte op bedrijventerreinen. In 2024 kwam 65 procent van de vraag uit deze sector, met nieuwe distributiecentra van onder andere Rituals, Uniqlo en Foot Locker. Ook bedrijven als Stedin, TenneT en ASML breidden hun logistieke ruimte uit.
Daarnaast namen bedrijven uit andere sectoren grote kavels in gebruik. Nijhuis Saur vestigde zich in Doetinchem op 5 hectare, Verbruggen Palletizing Solutions bouwde in Emmeloord op 3 hectare en Scania opende een nieuwe locatie in Zwolle van 5 hectare, aldus Stec.
Omdat er weinig nieuwe bedrijventerreinen beschikbaar waren, richtte de markt zich in 2024 vooral op bestaande locaties. Ongeveer 55 procent van de vraag naar ruimte werd opgelost door hergebruik van gebouwen, efficiënter gebruik van kavels en herontwikkeling. Dit percentage was nog nooit zo hoog, aldus Stec.
